Azərbaycan dövlət başçısının sərəncamı ilə Macarıstana səfir təyin ediləndə bu Mərkəzi Avropa ölkəsində on bir il qalacağımı və on bir ilin hiss olunmadan ötüb keçəcəyini ağlıma da gətirməzdim. 2010-cu il iyunun 5-də Budapeştə gəldim. On bir il iki ay beş gün sonra isə əzəmətli macar paytaxtını tərk etdim. Başqa sözlə desəm, həyatımın az qala yeddidəbir hissəsini dost ölkədə keçirdim.
Təbii ki, illərin sezilmədən, kosmik sürətlə bir-birini əvəz etməsinin səbəbləri müxtəlifdir. İlk sırada diplomatik fəaliyyət üçün səmt küləyi rolunu oynayan zəruri anlaşma mühiti, əməkdaşlıq və iş birliyi ab-havası dayanır. Ölkənin və xalqın ürəyəyatımlılığı, maraqlı insanlarla təmas, yeni dostlar, səyahət imkanları və s. amillər də zamanın hiss olunmadan keçməsinə öz təsirini göstərir. Nəhayət, elmi və ədəbi-bədii yaradıcılıqla məşğul olanlar üçün isə hər yeni ölkədə mövzu, tarixi əlaqələr və problematika baxımından tamamilə fərqli üfüqlər açılır.
Polşada səfir kimi çalışdığım altı il ərzində ölkənin arxiv və kitabxanalarından topladığım və əksəriyyəti elmi dövriyyəyə ilk dəfə daxil edilən materiallar əsasında “Polşadakı Azərbaycan siyasi mühacirətinin irsindən. 1930-cu illər” (Torun, 2010; rus dilində), “Polşa tatarları Azərbaycanda” (Torun, 2011; rus dilində), “General Masey Sulkeviç” (Varşava, 2018; polyak dilində), “Polyaklar Azərbaycan Demokratik Respublikasında” (Varşava, 2018; polyak dilində) kimi kitablar və çoxsaylı məqalələr hazırlayıb çap etdirmişdim.
Bir məsələ vardı ki, vaxtilə Azərbaycan kimi Polşa da işğala uğrayıb Rusiyanın tərkibinə qatılmışdı və bu da öz növbəsində hələ XIX əsrin əvvəlindən iki ölkə arasında əlaqələrin inkişafına təkan vermişdi. “İsti Sibir” adlandırılan Qafqazda, eləcə də Bakıda böyük polyak icması mövcud olmuşdu. Azərbaycan Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Polşa Məhəmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla, Azərbaycan siyasi mühacirətinin mərkəzlərindən birinə çevrilmişdi. Yəni bu ölkədə tariximiz, ictimai-siyasi fikir və mədəniyyətimizlə bağlı mövzu qıtlığı yox idi, təki işləməyə istək və vaxt olaydı...